Η ερμητική φιλοσοφία έχει την αρχή της στον Ερμή τον Τρισμέγιστο. Δεν ξέρουμε σχεδόν τίποτα για την ζωή του. Παλιοί ιστορικοί όπως ο Τερτυλλιανός, ο Κλήμης ο Αλεξανδρέας και άλλοι μας έχουν παραδώσει, πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες ο Ερμής ο Τρισμέγιστος ήταν ο δάσκαλος όλων αυτών που ασχολούνται με την φύση. Γι άλλους πάλι, που οτιδήποτε γινόταν στην Αίγυπτο το παρέδιδαν σε αυτόν για να το θεωρήσει και το υπέβαλλαν σε αυτόν για να το κατοχυρώσει φιλοσοφικά. Παλιοί ερευνητές είπαν ακόμη ότι ο Ερμής έχει γράψει είκοσι χιλιάδες βιβλία! Ένας από αυτούς ο Μανέθων, είπε ότι ο Ερμής έχει γράψει 36.525 βιβλία.
Βέβαια αυτό συμβαίνει γιατί επικράτησε η συνήθεια, κάποια στιγμή, όλα τα επιστημονικά και φιλοσοφικά έργα της αρχαίας εποχής να αποδίδονται στον Ερμή τον Τρισμέγιστο. Επειδή τα βιβλία του τα φύλαγαν μέσα σε κιβώτια και σε σεντούκια και δεν άφηναν ούτε τον αέρα να φθάσει σε αυτά, από τότε επικράτησε η συνήθεια να μιλάμε για τα κιβώτια και τα δοχεία που είναι
«ερμητικά κλεισμένα», σύμφωνα δηλαδή με το σύστημα των οπαδών του Ερμή, που έκλειναν με ισχυρές κλειδαριές τα κείμενα για να μην περνάει ούτε καν ο αέρας.
Είναι άραγε αληθινή η δοξασία ότι οι νεοπλατωνικοί φιλόσοφοι πήραν το όνομα του Αιγυπτιακού θεού Θώδ και το μετέτρεψαν σε Ερμή τον Τρισμέγιστο; Ούτε και γι αυτό μπορούμε να είμαστε σίγουροι γιατί για τον Ερμή έχει κάνει λόγο και ο Πλάτωνας στον «Φίληβο» και στον «Φαίδωνα». Ακόμα και ο Διόδωρος ο Σικελιώτης αποδίδει σε αυτόν την εφεύρεση της γλώσσας, της γραφής, της λατρείας των Θεών και της μουσικής. Επίσης την ανακάλυψη των μετάλλων, του σίδερου. του χρυσού και του αργύρου. Σήμερα ξέρουμε τον ύμνο του Ερμή που έχει ως εξής και που τον αναφέρει ο Πίμανδρος :
«Σύμπαν άκουσε την φωνή μου. Γη άνοιξε, να ανοιχτεί σε μένα ο σωρός των υδάτων, δέντρα μην τρέμετε, θα υμνήσω τον Κύριο. το Πάν και το Ένα. Να ανοιχτούν οι ουρανοί και να σταματήσουν οι άνεμοι γιατί με όλες μου τις δυνάμεις θα υμνήσω το Πάν και το Ένα».
Ακόμα και στα αρχαία χρόνια σύμφωνα με την εγκυκλοπαίδεια των Ψυχικών Επιστημών, ήταν γνωστός ο καλούμενος Πίνακας ή Όργανο του Ερμή. Ο πίνακας αυτός περιέχει τους αριθμούς από το 1 έως το 34 γραμμένους με μια περίεργη τάξη. Όταν κανείς υπολογίσει από την επιτολή του αστέρα Σείριου και από τον αρχαίο μήνα Επιφή και κάνει μερικούς ειδικούς υπολογισμούς. θα φτάσει σε ένα ψηφίο του αλφαβήτου το οποίο προλέγει τα περιστατικά της ζωής και τον κίνδυνο από ασθένειες ή τον θάνατο ενός ατόμου. Έχουμε λοιπόν και στοιχεία προφητικής μαντείας που αποδίδονται στον Ερμή.
Το κυριότερο από τα έργα του ήταν ο καλούμενος «Σμαραγδένιος Πίνακας» που άρχιζε με την φράση «επάνω είναι τα ουράνια, κάτω είναι τα επίγεια. το έργο συντελείται με το αρσενικό και το θηλυκό».
Ο Ελιφάς Λεβί στην «Ιστορία της Μαγείας» αναλύει την επιστήμη του Ερμή λέγοντας ότι στην Αίγυπτο, η εσωτερική διδασκαλία πήρε την μορφή της παγκόσμιας επιστήμης και διατυπώθηκε σαν απόλυτο δόγμα. Τίποτε δεν ξεπερνάει και τίποτε δεν μπορεί να συγκριθεί, σαν καταστάλαγμα από τις θεωρίες του αρχαίου κόσμου, με τους αφορισμούς αυτούς που χαράχτηκαν από τον Ερμή πάνω σε ένα πολύτιμο λίθο και είναι γνωστοί με την ονομασία του Σμαραγδένιου Πίνακα. Η ενότητα του όντος, η ενότητα των αρμονιών, η προοδευτική και αναλογική κλίμακα του ρήματος, ο αχάλαστος νόμος της ισορροπίας και η πρόοδος που ρυθμίζεται από τις παγκόσμιες αναλογίες, τα μαθηματικά του απείρου που αποδεικνύονται από τα μέτρα μιας μόνο γωνίας του πεπερασμένου, εκτίθενται αναλύονται και στηρίζονται σε μια μονάχα φράση του μεγάλου αυτού Αιγυπτίου ιεροφάντη : « Ότι είναι επάνω είναι όπως είναι και κάτω και ότι είναι κάτω είναι όπως είναι κι εκείνο που είναι επάνω, για να αποτελέσουν το θαύμα του πράγματος που είναι Ένα». Ο πίνακας αυτός αποκαλύπτει μετά και περιγράφει το δημιουργικό παράγοντα, το παντόμορφο πυρ, το μεγάλο μέσο της απόκρυφης δύναμης. Με μια λέξη το αστρικό φως.
Γράφει ο πίνακας του Ερμή «Ο ήλιος είναι ο πατέρας του, η σελήνη η μητέρα του, Ο άνεμος το έφερε μέσα στην κοιλιά του». Αυτό λοιπόν το φως που προέρχεται από τον ήλιο, πήρε την μορφή και την κανονική του κίνηση από τις επιδράσεις της σελήνης και έχει την ατμόσφαιρα σαν δοχείο και φυλακή. «Η Γη είναι η τροφός του», συνεχίζει ο πίνακας. Πράγμα που σημαίνει ότι η κεντρική θερμότητα της γης του δίνει την ισορροπία και την κίνησή του. «Αυτή είναι η παγκόσμια αρχή το τέλεσμα του κόσμου» τελειώνει ο πίνακας του Ερμή. Σύμφωνα πάντα με τον Λεβύ, ο Ερμής διδάσκει πώς από αυτό το φως που είναι μια ορισμένη δύναμη, μπορεί κανείς να σχηματίσει ένα μοχλό και ένα διαλυτικό στοιχείο και από εκεί ένα παράγοντα πλαστικό και πηκτικό. Ακόμα διδάσκει πώς μπορούμε να βγάλουμε αυτό το φως από τα σώματα που είναι κρυμμένο, με την μορφή μιας φλόγας, μιας κίνησης, μιας λάμψης με την μορφή φλεγόμενου αερίου, φλεγόμενης γης ή και φλεγόμενου ύδατος και να μιμηθούμε με την βοήθεια διαφόρων ουσιών όλες τις δημιουργίες της φύσης. Εδώ λοιπόν βρίσκεται και η βάση της Αλχημείας. Ο Σμαραγδένιος Πίνακας είναι ολόκληρη η Μαγεία σε μια μόνο σελίδα.
Η διδασκαλία του Ερμή δεν γίνεται να χαθεί για εκείνον που γνωρίζει τα κλειδιά του συμβολισμού. Τα ερείπια της Αιγύπτου είναι σαν σκόρπιες σελίδες με τις οποίες μπορούμε ακόμα, αν τις ενώσουμε, να ανασυγκροτήσουμε ολόκληρο το βιβλίο, ένα θαυμαστό βιβλίο, που τα μεγάλα του γράμματα ήταν οι ναοί και οι φράσεις του ήσαν οι πόλεις γεμάτες με οβελίσκους και σφίγγες. Ολόκληρη η αρχαία Αίγυπτος ήταν χτισμένη, ιεραρχημένη και κοινωνικά διαμορφωμένη πάνω σε μια τεράστια μαγική σύνθεση. Δεν είναι τυχαίο πως τα ονόματα των επαρχιών της αρχαίας Αιγύπτου αντιστοιχούσαν στα ιερογλυφικά των ιερών αριθμών. Το βασίλειο του ΣΕΣΩΣΤΡΙΔΑ είχε διαιρεθεί σε τρία μέρη. Στην άνω Αίγυπτο, στη Θηβαΐδα που παρίστανε τον ουράνιο κόσμο, την πατρίδα των εκστάσεων την κάτω Αίγυπτο που ήταν το σύμβολο της γης, και την μέση ή κεντρική Αίγυπτο πατρίδα της επιστήμης και των μεγάλων μυήσεων. Καθένα από αυτά τα μέρη χωριζόταν σε διαμερίσματα που τα έλεγαν «νομούς» και που βρίσκονταν κάτω από την ειδική προστασία ενός θεού.
Αυτοί οι θεοί που ήταν 30 στον αριθμό, ενωμένοι ανά τριάδες, εκφράζουνε συμβολικά όλες τις ιδέες που περιέχονται από την τριάδα ως τη δεκάδα. Η γεωγραφία της Αιγύπτου λοιπόν είναι ένα πεντάγραμμο, δηλαδή η συμβολική σύνοψη ολόκληρου του μαγικού δόγματος του Ζωροάστρη που διατυπώθηκε ακριβέστερα από τον Ερμή τον Τρισμέγιστο, που υπήρξε σύμφωνα με τους αποκρυφιστές, ένας ζωντανός θεός και ένας μεγάλος ιεροφάντης του μυστικισμού. Σε ένα ελληνικό βιβλίο που έχει τον τίτλο Όραμα του Ερμή ο μεγάλος Αιγύπτιος ιεροφάντης είπε στο μαθητή του Ασκληπιό : «Καμιά από τις σκέψεις μας Δε θα μπορούσε να συλλάβει τον Θεό, ούτε καμία γλώσσα να τον προσδιορίσει. Ότι είναι ασώματο, αόρατο και άμορφο δεν μπορεί να γίνει αντιληπτό από τις αισθήσεις μας . 'Ότι είναι αιώνιο δεν μπορεί να μετρηθεί με το κοντό μέτρο του χρόνου. Ο Θεό; είναι άρρητος , δίνει μόνο σε μερικούς εκλεκτούς την ικανότητα να ανυψωθούν πάνω από τα φυσικά πράγματα για να αντιληφθούν μερικές από τις ακτινοβολίες της υπέρτατης τελειότητάς του. Αυτοί όμως οι εκλεκτοί δεν βρίσκουν λόγια για να μεταφέρουν στις κοινές γλώσσες το άυλο όραμα που τους έκανε να ανατριχιάσουν. Εξηγούν μόνο δευτερεύουσες αιτίες των δημιουργιών που περνούν μπροστά στα μάτια τους αλλά η Πρώτη Αιτία παραμένει κρυμμένη και δεν θα μπορέσουν να την καταλάβουν, παρά μόνο διασχίζοντας τον θάνατο».
Ποιο είναι όμως το περίφημο Όραμα του Ερμή; Σύμφωνα με τον Εδουάρδο Σιρέ στους «Μεγάλους Μύστες» είναι αυτό που αποτελεί την πεμπτουσία και την βάση της αποκρυφιστικής φιλοσοφίας. Μια μέρα λέει, ο Ερμής αποκοιμήθηκε, αφού είχε σκεφτεί πολύ για την προέλευση των πραγμάτων. Βυθίστηκε σε λήθαργο και ένοιωσε την εντύπωση πώς είναι ένα τεράστιο ον χωρίς συγκεκριμένη μορφή και κάποιος τον φώναξε με το όνομά του. Είμαι ο Όσιρις του είπε η κυρίαρχη διάνοια και μπορώ να σου φανερώσω ότι θελήσεις. Εκείνο που θέλω είναι να δω την πηγή των όντων και να γνωρίσω το θεό είπε ο Ερμής. Του φάνηκε τότε πως κολυμπούσε μέσα σε ένα διάφανο φως όπου ήταν αποτυπωμένες οι μορφές όλων των όντων. Αλλά αμέσως μετά βυθίστηκε στα σκοτάδια. Ο τρόμος του κράτησε για λίγο, γιατί ένα ολόλαμπρο φως που πρόβαλε από τα βάθη, απόδιωξε τα σκοτάδια μέσα στις αβύσσους του διαστήματος. Παιδί της σχόλης, του είπε ο θείος οδηγός του, ότι είδες υπάρχει από κάθε αιωνιότητα. Το φως που είδες στην αρχή είναι η Θεία Διάνοια που περιέχει το πάν. Τα σκοτάδια που βυθίστηκες μετά είναι ο υλικός κόσμος που ζούνε οι άνθρωποι της Γης. Το φως που πρόβαλε από τα βάθη είναι ο Θείος Λόγος. Ο Θεός είναι ο Πατέρας, ο Λόγος είναι ο Γιος και η ένωσή τους είναι η Ζωή. Κοίταξε του είπε, άκουσε και κατάλαβε: Βλέπεις τις επτά σφαίρες της ζωής; Ανάμεσα σε αυτές συντελείται η άνοδος και η κάθοδος των ψυχών. Είναι οι επτά ακτίνες του Λόγου του φωτός. Η ωχρή σελήνη εφορεύει στις γεννήσεις και στους θανάτους. Αποσπά τις ψυχές και τις τραβάει κοντά της. Ο Ερμής δείχνει το δρόμο στις ψυχές. Η Αφροδίτη κρατάει το κάτοπτρο της αγάπης. Πάνω από αυτή ο Ήλιος υψώνει τον πυρσό της αιώνιας ομορφιάς. Ο Άρης κραδαίνει την ρομφαία της δικαιοσύνης. Ο Ζευς κρατάει το σκήπτρο της εξουσίας. Ο Κρόνος σφίγγει στα χέρια του τη σφαίρα της παγκόσμιας σοφίας. Οι ψυχές μπορούν να πεθάνουν ρώτησε τότε ο Ερμής. Ναι απάντησε ο Όσιρις, πολλές πεθαίνουν στην μοιραία κάθοδο. Το ταξίδι τους ανάμεσα από τις σφαίρες αποτελεί δοκιμασία. Η αχαλίνωτη αγάπη τους για 'τα υλικά πράγματα τις κάνει να ξεχνάνε την καταγωγή τους. Διαλύονται τότε μέσα στον 'ανεμοστρόβιλο των κατώτερων στοιχείων. Οι άλλες όμως οι καλές ψυχές, ξαναγυρίζουν στην σφαίρα που ταιριάζει στην καθεμιά.
Οι ωραιότερες πηγαίνουν στον Ήλιο, οι πιο δυνατές ανυψώνονται ως τον Κρόνο. Τα αληθινά ονόματα των 7 σφαιρών είναι: Αγάπη, Δικαιοσύνη, Ομορφιά, Δύναμη, Επιστήμη, Αθανασία, Σοφία. Και ο Όσιρις κατέληξε:
Δύο είναι τα κυριότερα κλειδιά της γνώσης, το ένα είναι ότι το εξωτερικό των πραγμάτων είναι όπως και το εσωτερικό τους. Το μεγάλο είναι όπως και το μικρό. Δεν υπάρχει παρά ένας μόνο Νόμος κι εκείνος που εργάζεται είναι μόνο Ένας. Τίποτα δεν είναι μικρό, τίποτα δεν είναι μεγάλο στην Θεία Οικονομία.
Το άλλο κλειδί είναι ότι οι άνθρωποι είναι θνητοί Θεοί και οι Θεοί είναι αθάνατοι άνθρωποι. Ευτυχισμένος εκείνος που μπορεί να καταλάβει αυτά τα λόγια γιατί κατέχει το κλειδί όλων των πραγμάτων.
ΕΡΜΗΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Η αρχή της ερμητικής φιλοσοφίας λοιπόν βρίσκεται στον περίφημο Ερμή τον Τρισμέγιστο, έναν μεγάλο δάσκαλο της αρχαίας εποχής που δεν ξέρουμε αν έζησε, πόσο έζησε και πού έζησε. Η ερμητική φιλοσοφία είναι το σύνολο της απόκρυφης φιλοσοφίας, το σύνολο της εσωτερικής διδασκαλίας σε μια ανώτερη και σύνθετη μορφή της. Δεν αποτελεί θρησκευτικό δόγμα, φιλοσοφική θεωρία ούτε κανένα λογικό σύστημα. Είναι η μεγαλύτερη προσπάθεια που έχει γίνει από τον καιρό που ο άνθρωπος συνειδητοποίησε τον εαυτό του, για να ερμηνευτεί η ζωή του ανθρώπου μέσα στο σύμπαν, η σχέση του με την φύση και το περιβάλλον. Η ερμηνεία αυτή αναπτύσσεται και συμβαίνει σύμφωνα με τους αναλλοίωτους ατέλειωτους νόμους, μέσα από την φυσική μεθοδολογία μέσα από αυτό που οι φιλόσοφοι ονόμασαν αργότερα φυσική νομοτέλεια, ιστορική ανάγκη. Αυτή ακριβώς η νομοτέλεια, η αρμονία της φύσης, εκφράζει και την ανώτερη αρμονία που διέπει όλο τον κόσμο, το σύμπαν, το γαλαξία μας, το ίδιο το άτομο. Είναι αλήθεια ότι οι επιστήμες πάντα κάπου σταματούν. Οι επιστήμες στηριγμένες πάντα στο πείραμα είναι υποχρεωμένες να σταματούν εκεί που το πείραμα ορίζει. Η θετική επιστήμη εξετάζει μόνο το φυσικό σώμα του ανθρώπου.
Για την ερμητική φιλοσοφία όμως, για τον ίδιο τον αποκρυφισμό, σώμα και σάρκα δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια τάση, ένα απλό υπόβαθρο, ένα πρόσκαιρο ρούχο, ένα όργανο που κινείται από την ψυχή, που εξαρτάται από το πνεύμα, ένα ξενοδοχείο του πνεύματος, ένα όργανο που υπακούει στους νόμους του περίφημου αστρικού σώματος.
Τι είναι όμως αυτό το αστρικό σώμα; Το λέμε και Αιθέριο. Η ουσία του είναι πραγματική υλική όπως είναι και η ουσία του υπόλοιπου σώματος του ανθρώπου. Όμως αν και είναι υλική η ουσία του δεν έχει καμιά σχέση με αυτό που ο άνθρωπος ονομάζει ύλη. Το αιθέριο ή αστρικό σώμα, δεν μπορεί να γίνει αντιληπτό από τις πέντε αισθήσεις μας γιατί η λεπτότητά του είναι υπερβολική σε βαθμό διαφάνειας.
Το αστρικό σώμα περνάει μέσα στο φυσικό σώμα και ακολουθεί την όψη, το περίγραμμα του όγκου και την περιγραφή, του σχηματισμού του φυσικού σώματος. Με δύο λόγια το αιθέριο ή αστρικό σώμα είναι ο μέγας έφορος της λειτουργίας των εσωτερικών οργάνων του σώματος, αυτών που σχετίζονται με την πνευματική κατάσταση του ατόμου του ίδιου του ανθρώπου. Είναι επίσης το κέντρο του υποσυνείδητου, το κέντρο του προσυνείδητου, του ασυνειδήτου του ομαδικού που υπάρχει μέσα στην κυτταρική σύσταση του ανθρώπου. Με το αιθέριο ή αστρικό σώμα μπορεί να λειτουργήσει η συνειρμική διαδικασία των ιδεών του ανθρώπου, η λειτουργία της μνήμης και μια σειρά από άλλες εγκεφαλικές λειτουργίες, αφού αυτό είναι που σχετίζεται με το ακουστικό κέντρο, το κέντρο του λόγου και το σύνολο της εγκεφαλικής ποιότητας ενός ορισμένου ανθρώπινου οργανισμού.
Μπορούμε να πούμε ότι το αστρικό ή αιθέριο σώμα είναι η περιοχή, η μεγάλη λίμνη μέσα στην οποία κολυμπάει ο ανθρώπινος οργανικός - ψυχολογικός αυτοματισμός. Δηλαδή η ενστικτώδης, υποσυνείδητη αλλά και συνειδητή συνάρτηση του ανθρώπου μέσα από την διαδικασία της γέννησης, της φθοράς και του θανάτου.
Διάφοροι μελετητές έχοντας διαβάσει ελλιπώς τους μεγάλους δασκάλους του αποκρυφισμού, ισχυρίζονται ότι ο εγκέφαλος είναι το φυσιολογικό όργανο της εκδήλωσης της ψυχής. Στην περίπτωση δηλαδή που θα είχαμε έναν χαλασμένο εγκέφαλο, μια ψυχοπάθεια ή έναν' εγκεφαλικά ατυχήσαντα συνάνθρωπο μας τότε δεν θα είχαμε και εκδήλωση της ψυχής. Αυτό είναι άτοπο, δεδομένου ότι οι παράφρονες και οι παράλογοι είναι αυτοί, που συχνά ενεργούν με έναν τέτοιο τρόπο, σαν να θέλουν να μας αποδείξουν, ότι η ίδια η ψυχή τους προσπερνώντας τον μη υπάρχοντα εγκέφαλο, βγαίνει έξω και εκδηλώνεται με τον τραγικό τρόπο που όλοι γνωρίζουμε. Η σωστότερη άποψη θα ήταν να δεχτούμε ότι ο εγκέφαλος είναι πράγματι ένα όργανο εκδήλωσης της ψυχής, αλλά παραμένει στο επίπεδο της εξωτερικής εκδήλωσης των ιδιοτήτων της ψυχής. Ο εγκέφαλος είναι σχετικός με τη συνείδηση, η συνείδηση είναι πράγματι η έδρα της σκέψης και παίζει ένα συγκεκριμένο ρόλο. Να διακυβερνήσει την προσωπικότητα μέσα από το αστρικό σώμα. Όμως για αυτό ελέγχεται, γιατί το αστρικό σώμα, το αιθέριο δηλαδή, που επηρεάζει όλες τις εσωτερικές λειτουργίες και τα όργανα του ανθρώπου, είναι φυσικό να επηρεάζει και τα όργανα εκείνα του εγκεφάλου τα οποία κυβερνούν και καθορίζουν την πορεία της συνείδησης. Έτσι λοιπόν, δεν κυβερνά την προσωπικότητα η συνείδηση, αλλά η προσωπικότητα είναι αυτή η οποία καθορίζει το δρόμο που θα ακολουθήσει η συνείδηση. Γι αυτό και βλέπουμε συχνά προσωπικότητες ισχυρές με ελαφριά όπως λέει ο λαός συνείδηση, που δεν δίνουν ιδιαίτερη σημασία στο ρόλο της συνείδησης ή της συνειδητότητας των γεγονότων. Ας μην ξεχνάμε πως η μεγαλοφυΐα δεν απέχει παρά μόνο ένα σκαλοπάτι από την τρέλα και πολύ συχνά μια ισχυρή προσωπικότητα μπορεί να παραγκωνίσει ίσως και να αποδιώξει τη συνείδηση από τον άνθρωπο, βάζοντας στη θέση της συνείδησης άλλες εκδηλώσεις οι οποίες επιτρέπουν να αναπτυχθεί περισσότερο ελεύθερα η ψυχή του ανθρώπου, για να φτάσει μέχρι την «Ελλαμψη» , το τρίτο στάδιο των μυστικιστών, να φτάσει μέχρι την απόλυτη έκσταση, μέχρι την περίφημη «γιούνιο μύστικα», την ένωση με το θείο όπως λένε και οι μυστικιστές του Μεσαίωνα.
Αυτός ο δρόμος της παράκαμψης της συνείδησης σαν μιας καθημερινής αντίληψης των γεγονότων και της σχέσης μας με τους άλλους ανθρώπους, είναι σε θέση να επιτρέψει την απ' ευθείας διείσδυση της γνώσης, όχι μέσα από την μάθηση αλλά μέσα από την άμεση αισθητική εμπειρία. Όπως ακριβώς δηλαδή, επικοινωνούσαν κατ' ευθείαν με την γνώση, χωρίς να έχουν ανάγκη να μάθουν πράγματα, όλοι οι μεγάλοι μυστικιστές, οι μεγάλοι αποκρυφιστές, οι μεγάλοι προφήτες και ποιητές και τα μικρά παιδιά - τα οποία ακριβώς επειδή δεν έχουν ακόμα ολοκληρώσει τον δρόμο προς την συνείδηση, τη γνώση και τη μάθηση δεν έχουν δηλαδή κοινωνικοποιήσει την ανθρώπινη συμπεριφορά τους, πολύ πιο εύκολα δέχονται την άμεση αισθητική και αισθησιακή εμπειρία σαν μοχλό και αποθήκη γνώσης. Δεν είναι καθόλου τυχαίο πως αυτό που συμβαίνει σε αυτές τις κατηγορίες των ανθρώπων, αντιστοιχεί στον αποκρυφισμό με την τέταρτη ανθρώπινη αρχή όπως λέγεται, δηλαδή την απόλυτα πνευματική και αγγελική του διάσταση. Σύμφωνα με τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι την ανθρώπινη ζωή προσδιορίζει, καθορίζει και κυβερνάει μια τετραπλή σύσταση. Είναι το Φυσικό σώμα του ανθρώπου, είναι το Αστρικό σώμα, η Ψυχή και το Πνεύμα.
Κάθε άνθρωπος όμως περικλείει μέσα του μια δική του ενέργεια η οποία έχει την τάση να βγει προς τα έξω. Είναι αυτό που οι αποκρυφιστές ονομάζουν «Φως». Η παράδοση που μας άφησαν ΟΙ αρχαίοι δάσκαλοι λέει ότι οποιαδήποτε ένωση ατόμων που αποτελεί ένα σύνολο δηλ ένα κομμάτι πέτρα ή μέταλλο, ένα φυτό, ένα ζώο, ένα σκουλήκι, όλα μες την ζωή και μέσα στη, φύση έχουν εκτός από το Φυσικό τους σώμα κι ένα δεύτερο αόρατο σώμα το οποίο αποτελείται από μια αιθέρια σύσταση που διαπερνάει το Φυσικό σώμα και του δίνει ζωή. Σύμφωνα με τους αποκρυφιστές, ο φυσικός κόσμος, τα ηλιακά συστήματα, η γη, ολόκληρο το Σύμπαν λούζεται μέσα σε αυτήν την παγκόσμια αστρική ουσία η οποία διαπερνάει και τις τέσσερις καταστάσεις της ύλης. Μπορούμε να φανταστούμε το Σύμπαν σαν μια τεράστια μπάλα υδραργύρου από την οποία ξεκολλάνε μικρές σφαίρες υδραργύρου, αυτές είναι οι άνθρωποι Ο άνθρωπος απομακρύνεται από το σύμπαν με την γέννησή του, κυλάει μέσα στο σύμπαν, αλλά δίπλα από το αστρικό πεδίο του σύμπαντος και σε απόλυτη σχέση μαζί του κατά την διάρκεια της ζωής του. Κάποια στιγμή, μαγνητικά, το Σύμπαν έλκει με την διαδικασία του θανάτου το ίδιο το άτομο που επιστρέφει και πάλι στο χώρο από τον οποίο ξεκίνησε. Σύμφωνα με τον Ερμή τον Τρισμέγιστο τον μεγάλο ιεροφάντη του αποκρυφισμού « ότι είναι επάνω είναι ακριβώς το ίδιο με αυτό που είναι και από κάτω». Ο άνθρωπος και το σύμπαν έχουν προέλθει από μια μοναδική αιτία, από μια Αρχή. Είναι απολύτως ανάλογα μεταξύ τους και αντανακλούν τις ιδιότητες του Απόλυτου Όντος, είναι ο Θεός.
Μεταξύ της προσωπικότητας και του σύμπαντος υπάρχει μια απόλυτη αλληλεξάρτηση. Ο άνθρωπος υποτάσσεται στους παγκόσμιους νόμους του σύμπαντος. Αυτή η σχέση μέσα από τα 4 πεδία της σύστασης της ζωής είναι τετραπλή και μέσα από αυτήν ο Μακρόκοσμος επηρεάζει τον Μικρόκοσμο και το αντίστροφο. Από τα 4 πεδία το πρώτο που είναι υλικό και ορατό, το Φυσικό σώμα του ανθρώπου υπόκειται στους νόμους του υλικού κόσμου. Αυτούς τους νόμους δεν μπορεί να τους εφεύρει, μόνο να τους ανακαλύψει μπορεί. Ανακαλύπτει κάθε φορά κι ένα ποσοστό από αυτούς και η αλήθεια των ανακαλύψεων είναι πάντα σχετική. Μπορεί να τους θέσει σε κίνηση για να τους βάλει στην υπηρεσία της προόδου, της αναζήτησης και της έρευνας για την αλήθεια, μόνο όταν το άτομο έχει εξελιχθεί και σε ανώτερες πνευματικές σφαίρες. Η νομοτέλεια της φύσης καθορίζει την φυσική ζωή του ανθρώπου. Το δεύτερο πεδίο, το Αστρικό σώμα δέχεται από τον αστρικό ωκεανό των γαλαξιών και του σύμπαντος μια σειρά από εκατομμύρια εντυπώσεις, παρορμήσεις, τάσεις ροπές και αισθήσεις, ταυτόχρονα γεννάει μέσα στο κοσμικό αστρικό πεδίο μια παλμική δόνηση που εκφράζει τις ατομικές τάσεις, διαθέσεις, αντιπάθειες και απόψεις συναισθηματικές, ψυχικές, πνευματικές.
Το φιλτράρισμα που κάνει το αστρικό σώμα στις εντυπώσεις που δέχεται συνίσταται στην προσωπικότητα του καθενός. Αυτό γίνεται με την επέμβαση του συνειδητού «εγώ» του ανθρώπου, που είναι το τρίτο πεδίο που ανήκει στην ψυχή. Η Ψυχή είναι αυτή που μεταβιβάζει στο αστρικό πεδίο τις προσωπικές απόψεις των ανθρώπων. Όταν η ψυχή τελειώσει το έργο αυτό τότε φθάνει σε μια πλήρη συνείδηση, αποκτάει την απόλυτη πνευματική υπόστασή της. Και τότε μόνο είναι σε κατάσταση να βοηθήσει τον άνθρωπο να περάσει στο περίφημο τέταρτο πεδίο που είναι η απόλυτη γνώση, ο χώρος της μεγάλης μαγικής λίμνης του νιρβάνα. Μπορεί να επικοινωνήσει με τον Θεό και να δεχτεί τον εαυτό του σαν τμήμα του Θείου Σχεδίου.
Σε έναν αφιλοσόφητο άνθρωπο που ασχολείται με τα καθημερινά και δεν θέλει να ακούει για τα μυστήρια του Σύμπαντος, συχνά αισθάνεται αυτόματα τελείως αυτήν την αίσθηση της μεγάλης αρμονίας του Σύμπαντος. Ίσως παρατηρώντας τα φαινόμενα της φύσης σε κάποια στιγμή ηρεμίας. Αντιλαμβάνεται ότι κάτι άλλο, μεγάλο περίεργο συμβαίνει Αισθάνεται την εντύπωση από την ύπαρξη μιας ανώτερης διάνοιας που βρίσκεται πάνω από αυτόν, πάνω από την γήινη διαδικασία των πραγμάτων.
Ο μυημένος, ο μύστης, ο άνθρωπος που ερεύνησε, πίστεψε, δέχτηκε τα παγκόσμια φυσικά φαινόμενα είναι προικισμένος με τον υπερσυνείδητο φωτισμό, με την δύναμη του ασυνειδήτου, έτσι μπορεί ευκολότερα να φτάσει στο σημείο να αντιληφθεί την έννοια της πρώτης αιτίας της πρώτης αρχής. Φυσικά Ο καθένας δεν δοκιμάζει με την ίδια ένταση αυτό το συναίσθημα. Πολλοί λίγοι είναι εκείνοι που μπορούν να σηκώσουν τα μάτια προς τα πάνω, να ανοίξουν την ψυχή τους, να επιτρέψουν στο πνεύμα τους να ακολουθήσει μια πορεία που οι αποκρυφιστές αποκαλούν ατραπό.
Η ίδια η ζωή μας αναγκάζει κάποια στιγμή να διαλέξουμε ανάμεσα σε δύο δρόμους, της αρετής και του κακού. Στον δρόμο της γνώσης και στον δρόμο της ύλης. Ο μυημένος καταλαβαίνει και ξέρει την ώρα στην οποία βρίσκεται μπροστά στο δίλημμα. Ο αμύητος δεν καταλαβαίνει την ώρα και αναγκάζεται από τα γεγονότα της ζωής να διαλέξει. Όποια κι αν είναι η επιλογή του αυτή καθορίζει και την πορεία του στη ζωή. Αυτός που θα διαλέξει το δύσκολο δρόμο της γνώσης θα ξέρει ότι ο ανηφορικός αυτός δρόμος δεν είναι τίποτε άλλο από ένα άγιο ανηφόρι προς το φως. Είναι η Ιθάκη του Καβάφη μόνο που δεν είναι μόνο το ταξίδι που δίνει τις γνώσεις αλλά υπάρχει και η Ιθάκη. Παρ' όλες τις αντιξοότητες που θα συναντήσει στο τέλος θα βγει νικητής και θα τελειώσει τις μέρες του με την επίγνωση ότι δεν πέρασε σαν ένα άγνωστο πουλί από αυτό τον κόσμο αλλά σαν ένας αετός που πάλεψε με τα στοιχεία της φύσης και κέρδισε τον αγώνα.
Ο άνθρωπος που διάλεξε τον άλλο δρόμο παραδόθηκε στα ταπεινά του ένστικτα κάποια στιγμή πριν τελειώσει η ζωή του θα δεχτεί με την μορφή ενός σοκ ή με την συνειδητοποίηση μιας απελπισμένης ζωής το αποτέλεσμα της επιλογής του. Νιάτα γεμάτα πνεύμα και γεράματά γεμάτα πνεύμα είναι το μεγάλο μυστικό της επιλογής του δρόμου σύμφωνα με την αποκρυφιστική διδασκαλία.
Οι μεγάλοι κυρίαρχοι της οικονομικής ζωής ζήσανε τραγικές οικογενειακές ώρες ενώ αντίστοιχα οι φτωχοί, απομονωμένοι φιλόσοφοι, έδωσαν έργο μέσα από το οποίο ακόμα γεύεται η ανθρωπότητα το γλυκό καρπό της γνώσης.
Σε αυτό το σημείο τοποθετούνται οι δύο μεγάλες αρχές που διεκδικούν την ανθρώπινη προσωπικότητα κατά την ώρα που ο άνθρωπος ζει πάνω στη γη με τη φυσική του σύσταση. Είναι η αρχή του όντος και του μη όντος.
Είναι η αρχή του όντος που αντιστοιχεί στην δύναμη της δράσης και η αρχή του μη όντος που αντιστοιχεί στη δύναμη της αδράνειας. Οι δύο αυτές αρχές δεν είναι τίποτε άλλο από την διαλεκτική της φύσης. Είναι ο ανταγωνιστικός δυϊσμός ανάμεσα στο καλό και στο κακό. Χωρίς κακό δεν υπάρχει καλό, άρα το κακό είναι η απαραίτητη συμπλήρωση για να διατηρηθεί η παγκόσμια αρμονία και η τάξη του Σύμπαντος.
Δεν θα μπορούσαμε να τελειώσουμε την μελέτη μας στην Ερμητική Φιλοσοφία χωρίς να προσεγγίσουμε το μυστήριο του θανάτου.
Ας θυμηθούμε την τετραπλή σύσταση του ανθρώπου, τη φυσική, ψυχική, αστρική και πνευματική. Όταν το φυσικό μας σώμα σταματήσει να ζει τι συμβαίνει άραγε με τα άλλα τρία στοιχεία του ανθρώπινου οργανισμού; Σύμφωνα με την θεωρία του αποκρυφισμού στην περίπτωση αυτή, μετά τον φυσικό θάνατο, η ψυχή ενώνεται με το αστρικό σώμα και εξέρχεται από το πτώμα του ανθρώπου αφήνοντας το σάρκινο περίβλημά της, το οποίο πια είναι άχρηστο και συνεχίζει κάτω από νέες συνθήκες την εξέλιξή της. Έτσι λοιπόν ο θάνατος είναι το πέρασμα στην αστρική ζωή. Η ψυχή και το αστρικό σώμα αγκαλιασμένα θα βγουν από το σώμα για να περάσουν σε άλλες συχνότητες μη συλληπτές από τον πεπερασμένο ανθρώπινο εγκέφαλο. Αυτή η ανάγκη να αποκοπεί η ψυχή και το αστρικό σώμα από το φυσικό σώμα φαίνεται καθαρά στο φυσικό λεγόμενο θάνατο όπου παρατηρούμε την τελευταία στιγμή, στην τελευταία ανάσα, ο ετοιμοθάνατος κάνει μια σπασμωδικά χειρονομία γύρω από το επιγάστριό του. Αυτό δεν είναι τίποτε άλλο από τη τελευταία προσπάθεια του ανθρώπου να κόψει τον σύνδεσμο που συνδέει το φυσικό του σώμα με το αστρικό, ακριβώς όπως ο γιατρός, όταν γεννήθηκε έκοψε τον ομφάλιο λώρο που τον συνέδεε με την μητέρα του. Με αυτόν το τρόπο δημιουργούνται μια σειρά από αναλογίες Όταν πεθαίνουμε, δεν προλαβαίνουμε να αποκτήσουμε τη συνείδηση του θανάτου. Χρειάζεται μια περίοδος προσαρμογής στη νέα κατάσταση της ψυχής, όπως συμβαίνει στο νεογέννητο βρέφος. Είναι πολλές οι εμπειρίες τόσο των αποκρυφιστών όσο και των ανθρώπων που πέθαναν για λίγο και ξαναγύρισαν στη ζωή. Μπορούμε να δεχτούμε την διαπίστωση ότι μετά την έξοδο της ψυχής και του αστρικού σώματος υπάρχει μια περίοδος μεταθανάτιας διαμονής μέσα στο συμπαντικό αστρικό πεδίο που φιλοξενεί την μόλις εξελθούσα ψυχή. Οι εντυπώσεις που θα πάρει σε αυτό το διάστημα η ψυχή διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο και είναι σχετικές με την δραστηριότητά του στη συγκεκριμένη ζωή που έζησε. Οι εντυπώσεις θα είναι λιγότερο εξελιγμένες, περισσότερο ουδέτερε ς σε εκείνους που οι ανάγκες τους και οι κατώτερες συγκινήσεις υπήρξαν οι βασικές τους ασχολίες όταν ζούσαν. Αυτοί θα αντιμετωπίσουν οπωσδήποτε μια κατάσταση ταραχής ίσως και οδύνης. Όχι μόνο γιατί οι επιθυμίες, οι πόθοι και οι υλικές απασχολήσεις της ζωής τους ταράζουν ακόμα και τους γυρίζουν προς το πεδίο της γήινης διαμονής τους, αλλά και γιατί η απαραίτητη ισορροπία που απαιτεί η επιστροφή στο αστρικό πεδίο τους βασανίζει αδυσώπητα από την έλλειψη του υλικού σώματος. Πρόκειται για ένα πραγματικό μαρτύριο, που δεν είναι άλλο από αυτό που ονομάζει «καθαρτήριο» ο Δάντης στη «Θεία κωμωδία».
Η προσκόλληση μιας ψυχής σε μια γήινη ύπαρξη αποτελεί μια τραγική εμπειρία για κάθε ψυχικό και αιθέριο σώμα που προσπαθεί να ξαναγυρίσει σε ένα σώμα που δεν υπάρχει Μην έχοντας αυτό το αναγκαίο ρούχο, γίνονται «πρόσγεια» όπως λέμε πνεύματα και περιφέρονται μη μπορώντας να προχωρήσουν προς μια ανώτερη κατεύθυνση, προς μια άλλη ζωή. Το καθαρτήριο αυτό στάδιο δεν είναι το ίδιο για κείνους που στη γήινη ύπαρξή ¬τους ασκήθηκαν και πέτυχαν μια εξέλιξη, έναν ψυχικό εξαγνισμό. Για κείνους που είχαν αρμονικές σχέσεις με τους άλλους και το περιβάλλον τους και ανέβηκαν σε ανώτερες σφαίρες της ψυχής και του πνεύματος. Εδώ, ο αστρικός εξαγνισμός πραγματοποιείται κάτω από συνθήκες καλύτερες. Αφ' ενός γιατί μια ψυχή ανεπτυγμένη κι ένα αστρικό σώμα πεπειραμένο από τη ζωή που έχει ζήσει, αντιμετωπίζουν το καθαρτήριο αυτό στάδιο σαν μια αναγκαία δοκιμασία και αφ' ετέρου πρόθυμα και εκούσια αποβάλλουν και τα τελευταία υπολείμματα από τις γήινες πλάνες τους. Έτσι μετά το όλο πέρασμα από τον θάνατο σε μια άλλη ζωή, η ψυχή ξαναγυρίζει στην αρχική της αγνότητα. Είναι η μικρή σφαίρα υδραργύρου που ενώνεται με τη μεγάλη σφαίρα υδραργύρου. Αποχωρίζεται σιγά - σιγά από το αστρικό σώμα, όπως προηγουμένως αποχωρίστηκε από το φυσικό οργανισμό της και πλέον είναι έτοιμη η ψυχή να ζήσει μέσα στη σφαίρα της ίδιας της ουσίας της. Είναι πλέον αυθύπαρκτη, αυτοδύναμη και αυτοεκφραζόμενη χωρίς να έχει καμιά απολύτως ανάγκη από το αστρικό σώμα και πολύ περισσότερο από το φυσικό της οργανισμό. Μέσα από την σφαίρα της ίδιας της ουσίας, η οντότητα, σαν ψυχή, θα ξεκινήσει αργότερα, όταν θα το ζητήσει το θείο σχέδιο για μια νέα ζωή, μια καινούργια περιπλάνηση μέσα από τις σφαίρες της ύπαρξης, ανάλογα με το βαθμό της εξέλιξης την οποία έχει πετύχει μέχρι την ζωή αυτή.